Asko dira gaur egun Bilar izenez ezagutzen dugun gunea eta amaiera eta haren jurisdikzioa duela gutxiko historiaurrea izenez ezagutzen dugun garaitik bizi izan zirela
dioten lekukoak. Neolitoa, Kalkolitoa, Brontze Aroa eta Burdin Aroa hartzen ditu. Garai hartan, jendeak nomada izateari utzi eta leku batean finkatu ziren behin betiko.
Bilarren, Arabako Karta Arkeologikoan argitaratutakoei jarraituz, hainbat artefaktu berreskuratu ziren haren jurisdikzioa osatzen duten termino askotan. Lekuko
esanguratsuenak La Hetxizerako Txabolako trikuharria, El Encinaleko trikuharria eta ardatzak dira.
Bilar, Erdi Aroan Villar izena zuena, oso ondo dokumentatuta dago XIV. mendearen erdialdetik. Erdi Aroan jaiotako populazioa da, eta, "Villar" izenarekin lotutako beste
toponimo batzuek bezala, badirudi abeltzaintzarekin bateratutako nekazaritza-ustiategiei egiten diela erreferentzia.
Laguardiako Hiribildu eta Lurraldeko Erkidegoa osatzen zuten herrixketako bat izan zen, eta, erkidego horren zati gisa, Nafarroako erresumaren parte izan zen, 1461ean
Gaztelaren eskuetara igaro zen arte.
Bilarko eliza ere Guardiako elizei erantsita zegoen 1486. urtera arte. Urte horretan, bulda pontifizioa lortu zuen, banaketaz eta zatiketaz.
Urte berean, 1486an, Guardia eta bere herrixkak Arabako ermandadeetan sartu ziren.
Bilarrek nolabaiteko garrantzia bazuen ere, Laguardia hiribilduaren menpe zegoen juridikoki, politikoki eta administratiboki 1667ra arte, urte horretan behin betiko
independentzia lortu baitzuen.